DELETE vs TRUNCATE – kiedy SQL Server naprawdę sprząta

Oba polecenia usuwają dane. Ale jedno robi to z manierą, drugie z miotłą.
DELETE i TRUNCATE wyglądają podobnie — efekt końcowy to pusta tabela.
Pod maską SQL Server jednak wykonuje zupełnie inne operacje.

DELETE – chirurg z lupą

DELETE działa wiersz po wierszu. Każdy usunięty rekord jest logowany w transakcyjnym logu (transaction log), dzięki czemu można cofnąć operację (ROLLBACK).
To daje precyzję — można użyć WHERE, aktywują się TRIGGERY, a relacje z kluczami obcymi są respektowane.
Ale cena jest jasna: log rośnie, a wydajność spada proporcjonalnie do liczby usuwanych wierszy.

To jak sprzątanie po imprezie z pęsetą — dokładnie, ale długo.

TRUNCATE – operator buldożera

TRUNCATE TABLE nie przejmuje się pojedynczymi wierszami.
SQL Server zwalnia całe strony danych (8 KB każda) i odnotowuje w logu tylko deallokację tych stron, a nie każdego wiersza.
Dlatego działa błyskawicznie i generuje minimalny log.

Nie można jednak dodać WHERE, nie zadziałają TRIGGERY, a IDENTITY wraca do wartości początkowej.
Dodatkowo – TRUNCATE wymaga uprawnień ALTER na tabeli i nie zadziała, jeśli istnieje FOREIGN KEY odnoszący się do niej.

To jak spuszczenie całej wody z basenu – szybkie, ale nie da się zostawić jednej rybki.

Log, backup i ślady po sprzątaniu

Warto wiedzieć, że nawet TRUNCATE nie jest poza prawem logu.
Zdarzenia dealokacji stron trafiają do transaction log i mogą zostać odczytane narzędziami takimi jak fn_dblog().
SQL Server zawsze zostawia trop — minimalny, ale wystarczający do odtworzenia struktury transakcji.

Z punktu widzenia backupów różnica jest kolosalna:

• DELETE zwiększy rozmiar logu, co wpływa na kolejne backupy logów.
• TRUNCATE pozostawi log niemal nienaruszony, co przydaje się przy czyszczeniu tabel tymczasowych lub stagingowych.

„SQL Server pamięta więcej, niż się wydaje. Nawet po TRUNCATE — w logu transakcyjnym zostaje ślad.”

Bonus dla dociekliwych

Jeśli chcesz zobaczyć to w akcji:

1
2
3
4

CREATE TABLE Demo (ID INT IDENTITY, Data CHAR(100));
INSERT INTO Demo (Data) VALUES (REPLICATE('X', 100));
DELETE FROM Demo;
TRUNCATE TABLE Demo;

A potem zajrzyj do logu:

1
2
3

SELECT [Operation], [Context], [Page ID]
FROM fn_dblog(NULL, NULL)
WHERE [AllocUnitName] LIKE '%Demo%';

Zobaczysz, że DELETE zapisuje tysiące operacji, a TRUNCATE – zaledwie kilka.

W następnej „perełce z piwnicy SQL-owej” zajrzymy do ghost records — bo nawet gdy myślisz, że wiersze zniknęły, SQL Server często tylko udaje, że ich nie ma :).